Meditasyon veya farkındalık tekniklerini uygulamak daha sağlıklı ve daha mutlu bir yaşamın kapılarının aralanmasını sağlıyor. İş hayatı, okul hayatı, sosyal hayat, özel hayattaki artan sorumluluklar gibi faktörler kişinin stres seviyesinin yükselmesine sebep olabiliyor. Özellikle yaşadığımız çağda, insanların geçmişe oranla daha çok stres yaşadığını ve buna bağlı olarak da stres kaynaklı hastalıkların daha çok arttığını görüyoruz. İrritabl bağırsak sendromu, fibromiyalji gibi birçok hastalık altta organik bir neden yatmayan hastalıklar olduğundan, stres kaynaklı hastalıklar olarak ifade ediliyor. Hâl böyle iken pek çok insan daha sakin, daha dengeli hissetmek için meditasyon ve yoga gibi yöntemlere başvurarak bu yoğun stresli yaşama bir denge getirmeyi arzuluyor. Eğer siz de hayatınıza meditasyonu dahil etmeyi düşünüyorsanız meditasyon ve insan psikolojisi üzerindeki etkilerini ele aldığımız bu yazımızı mutlaka okumalısınız. Meditasyon Kavramı ve Meditasyon Biçimleri Latince meditatio kelimesinden türemiş olan meditasyon, kelime olarak “derin düşünme” anlamına gelir. Meditasyon kavramını; bireyin iç huzur, sükunet ve çeşitli bilinç halleri elde etmesini ve öz varlığına ulaşmasını sağlayan denetleme teknik ve deneyimleri şeklinde tanımlamak da mümkün. Bilinç ve farkındalıkla birlikte iç huzurun sağlanmasına katkıda bulunan meditasyon, her yaştan insan için uygundur. Meditasyon biçimleri bireylerin ait oldukları inanç sistemine, sosyo-kültürel farklılıklara, coğrafi bölgelere ya da farklı düşünce yapılarına bağlı olarak çeşitlilik gösterir. Meditasyon bir inanç türü veya dinsel bir ritüel değil; beden, ruh ve zihni şifalandırma yöntemi olarak görülmelidir. Taoizm, Budizm, İslamiyet gibi farklı inançlara sahip birçok farklı kültürde yer etmiş olan meditasyonun aslında standart bir tekniği bulunmaz. Ancak genellikle sessiz ve sakin bir ortamda; bilinç bulanık durumdayken yapıldığı düşünülse de hareketli ve bilinç tamamen açık durumda iken yapılan meditasyon biçimleri de vardır. Meditasyon yapan insanların amacını varlığını hissetmek, zihne odaklanmak ve zihni anlamak; sonucunda ise iç huzur, denge ve dinginliğe ulaşmaktır. Eğer meditasyon yapmaya yeni başlıyorsanız ve meditasyon nasıl yapılır diye öğrenmek istiyorsanız ratik Meditasyon Teknikleri konulu yazımızı okuyabilirsiniz.



Meditasyonun İnsan Psikoloji Üzerindeki Etki ve Faydaları Nelerdir?

• Düzenli meditasyon yapmanın insanı rahatlatmada önemli bir etkisi bulunur.
• İnsanın nefes alıp vermesi düzene girer.
• Kalp ritmini düzenler.
• Vücut ve kaslar gevşemeye geçer.
• Meditasyon yapan kişilerde beyinde duyusal ve bilişsel alanlar diğer insanlara göre daha fazla gelişmiştir.
• Kişi meditasyon ile iç huzur, dinginlik ve neşeye ulaşır.
• Meditasyon stres ile başa çıkmak için birebirdir.
• Kişinin sosyal yaşamını canlandırır.
• Odaklanma becerisini arttırır.
• Bağışıklık sistemini güçlendirir.
• Yaşama daha çok tutunmaya yardımcı olur.
• Depresyon semptomlarını azaltmaya yardımcı olur.
• Anksiyete (kaygı) seviyesini azaltır.
• Yorgunluğu giderir.
• Zihni sakinleştirir.
• İç huzuru bulmayı sağlar.
• Kişideki şefkat duygusunu arttırır.
• Meditasyon hareketleri, kişiyi her alanda pozitif olarak etkiler, yaşamını dengeler ve mutluluğa yöneltir.
• Meditasyon her ne kadar bir tedavi biçimi olmasa da kişiyi daha sağlıklı kılar.
• Kişinin yaşam amacını bulmasına yardımcı olur.
• Hafızayı güçlendirir.
• Kişinin bakış açısını zenginleştirir.
• Daha dengeli bir ruh halinde olabilmeyi sağlar.
• Kişinin yaratıcılığını arttırır.
• Problem çözme kabiliyetini arttırır.
• Metabolizmayı hızlandırır.
• Meditasyonun organları rahatlattığı ve birtakım fiziksel rahatsızlıkların iyileşmesine etkisi olduğu bilinir.
• Meditasyonun sağladığı dingin ruh hali, sosyal ilişkilerin düzenlenmesine fayda sağlar.
• Sindirim sistemini düzenler.
• Sigara, alkol gibi bağımlılıklardan kurtulmaya yardımcı olur.
• Kişinin öz varlığını keşfetmesine yardımcı olur.
• Bireyin kendini daha enerjik ve mutlu hissetmenizi sağlar.
• Öz saygının artmasını sağlar.
• Cinsel hayatı iyileştirir.
• Meditasyon psikolojik olarak rahatlama sağladığı için kişinin yaptığı işlerden zevk almasına yardımcı olur.

 

• Farkındalığı arttırır.
• Uyku problemlerine iyi gelir.
• Bireyin daha nazik ve kibar bir insan olabilmesine yardımcı olur.
• Ağrıların kontrolüne yardımcı olur.
• Yüksek tansiyonu indirir.
• Kan basıncının normale dönmesine yardımcı olur.
• Daha az çaba ile daha fazla iş bitirebilmeye yardımcı olur.
• “An”da yaşayabilme yeteneği kazandırır.
• Kişinin niyetlerini güçlendirir.
• Meditasyon sizi saklı yeteneklerinizle tanıştırır.
• Beklenmedik olaylar karşısındaki aşırı dozda reaksiyonları azaltır ve dengeler.
• Daha sevgi dolu ilişkiler kurulabilmesini sağlar.
• “Sürekli bir şeyleri savunma ve karşınızdakine kabul ettirmeye çalışma” halinden özgürleşmenizi sağlar.
• Okul, iş hayatı ve sınavlardaki başarının artmasına yardımcı olur.
• Enflamasyon ve iltihaplanmayı azaltır.
• Kişinin kendisine daha iyi bakmasını sağlar.
• Gerçek mutluluğun paylaşmak ve vermekten geçtiğini idrak etmenizi sağlar.
• Tüm canlılarla bağınızı güçlendirir.
• Zorlu dönemlerde sizleri daha güçlü kılar.
• Affetme kolaylığı kazanmaya yardımcı olur.
• Daha bilinçli seçimler yapmayı sağlar.
• Zihinden çıkarak kalbin sesini dinleyebilmeye yardım eder.
• Fiziksel aktivite kapasitesini arttırır.
• Meditasyon kişiye daha az yargılamayı öğretir.
• Doğa ile bağın kuvvetlenmesini sağlar.
• Çocuklarla daha derin bağlar kurulmasına destek verir.
• Kişinin kendini ifade etme yeteneğini geliştirir.
• Yaşlanma belirtilerini azaltır ve daha iyi yaş alabilmeyi sağlar.
• Çok daha iyi bir dinleyici olabilmeyi sağlar.
• Çok daha yardımsever olabilmeye yardımcı olur.
• Kalp damar sağlığını dengeler.
• Şükran duyma hissini geliştirir.
• Kişinin bedenine iyi bakmasını ve bedeniyle mutlu olmasını öğretir.
• Cesaret verir ve daha girişimci olmaya yardımcı olur.
• Diğer insanları kontrol etme dürtüsünü azaltır.
• Zihinden olumsuz düşünce ve inanç kalıplarını tahliye eder.
• Kabızlığın giderilmesine yardımcı olur.
• Engelleri fırsatlar olarak değerlendirme kabiliyetinin gelişmesini sağlar.
• Tolerans sınırını yükseltir.
• Parasempatik sinir sistemini aktivite eder.
• İrade gücünü arttırır.
• Bedavadır ve dilediğiniz an, dilediğiniz yerde meditasyon yapabilirsiniz.

Meditasyonun İnsan Psikoloji Üzerindeki Etki ve Faydaları Nelerdir?
Meditasyonun kişinin sosyal ve psikolojik ruh halinde olduğu kadar beyin fonksiyonları üzerinde de önemli etkileri bulunuyor. Modern teknolojinin ilerlemesiyle birlikte yapılan araştırmalar, meditasyonun beyinde gerçekleştirdiği değişimlere dair detayların ortaya çıkmasını sağlıyor. Meditasyon sonucunda beyinde gerçekleşen temel değişim şu şekilde: Meditasyon esnasında beyin, normalde olduğu kadar aktif bir şekilde bilgi üretmeyi durduruyor. Çünkü 20 dakikalık meditasyonun bile beyindeki beta dalgalarını önemli ölçüde azaltmada etkisi bulunuyor. Meditasyon sonrası beyinde gerçekleşen değişimlere daha detaylı bakacak olursak:



Ön lob: Ön lob, beynin en çok evrim geçiren bölümü olan mantık, planlama, duygular, öz varlık farkındalığından sorumu olarak biliniyor. Meditasyon sırasında ön lob bir anlamda çevrimdışı hale geliyor.
Yan lob: Beynin yan lob bölümü, bedenimizi saran dünya ile ilgili duygusal bilgiyi bizi zaman ve mekânda yönlendirmek üzere işler. Yapılan araştırmalar, meditasyon sırasında yan lobun aktivitesinin yavaşladığını ortaya koyuyor.
Talamus: Bu organ duyular için gözetim görevlisi olarak tanımlanabilir. Talamus, beynin derinliklerine inerek ve izindeki diğer sinyalleri durdurarak dikkati yoğunlaştırmayı sağlar. Meditasyonun talamus üzerindeki etkisi, meditasyon sırasında gelen bilgi akışının yavaşlaması şeklindedir.
Retiküler oluşum: Beynin nöbetçisi olan retiküler oluşum, gelen uyarıları alır ve beynin yanıt vermeye hazırlanması için uyarı verir. Meditasyon işte bu uyarı sinyalini geri çevirir. Meditasyonun beyin üzerindeki detaylı etkileri bu şekilde ifade edilebilir. Tüm bunların sonucunda kısaca şunu söylemek mümkündür: Meditasyon yapılan esnada nöral bağlantı zayıflar. Bu da her zaman olduğu gibi güçlü tepkiler verilemeyeceği anlamına gelir. Ancak bu negatif anlamda bir bağlantı kopuşu değildir. Meditasyon sonunda olumsuz duyguların etkisi altına girmektense onları belli bir mesafeden izleyebilme şansına sahip olmak mümkündür. Bu sayede mantıklı tepkiler verebilme olasılığı ve dolayısıyla da yaşam kalitesi önemli ölçüde artar. Meditasyonun beyin üzerindeki etkileri ile ilgili ayrıca şunlar da söylenebilir:

• Meditasyon gri maddeyi arttırır. Meditasyon sonucunda insan beyninde önemli ölçüde daha büyük gri madde hacimleri ile birlikte sağ hipokampüsün de daha büyük hacimleri bulunmuştur. Olumlu duyguları geliştirme, duygusal istikrarı koruma ve dikkatli davranışlarda bulunmada bu bölgelerin tekil yetenek ve alışkanlıklarından sorumlu olabileceği ortaya konulmuştur.
• Meditasyon sonrasında ayrıca beynin duyguları geliştirme, duygusal denge ve kontrollü davranışlarda bulunmadan sorumlu bölgelerinde de gelişmeler görülmüştür.
• Meditasyonda dikkatle bağlantılı kortikal kalınlığı arttırır. Meditasyon yapan kişilerde dikkat, interosepsiyon ve duyusal işleme ile ilişkili beyin bölgelerinin (prefrontal korteks ve sağ anterior insula dahil) daha kalın olduğu ortaya koyulmuştur.

Meditasyon ile İlgili En Çok Merak Edilen Sorular

Kimler meditasyon yapabilir?
Herkes meditasyon yapabilir. Fakat çocuklar doğaları gereği zaten meditatif bir ortamda oldukları için erken yaşta meditasyon yapmalarına gerek yoktur. Ergenlik yaşı itibarıyla tüm çocuklar da meditasyon yapmaya başlayabilir.

Meditasyona nasıl başlanır?
Meditasyona başlamak için karar vermek ve size en uygun meditasyon şeklini fark etmek yeterlidir. Bunun için çeşitli meditasyon tekniklerini evde deneyebilir ve sizin için en uygun olanı keşfedebilirsiniz.



Meditasyon günün hangi saatinde yapılmalı?
Uzmanlara göre meditasyon için en uygun zaman, sizin beklenti ve yaşam şeklinize bağlı olarak değişkenlik gösterir. Eğer meditasyona yeni başlıyorsanız ve hangi saatte meditasyon yapmalıyım diye merak ediyorsanız, günün farklı saatlerinde yapılan meditasyonun farklı etkilerini keşfederek kendi ihtiyaçlarınıza en uygun olan meditasyon saatini seçebilirsiniz.

Saat konusu ile ilgili unutmamanız gereken tek nokta şu: Eğer akşam saatlerinde meditasyon yapmak istiyorsanız, bunun için en ideali meditasyon ile uyku saatiniz arasına en az 1 saat bırakmanız gerektiğidir. Nedeni ise, meditasyonun amacının bedeni rahatlatarak uyku haline sokmak değil, bedeni rahatlatarak zihni daha farkında ve uyanık hale getirmek olmasıdır.

Meditasyon kaç dakika yapılmalı?
Aslında bu soru için de verilebilecek net ve doğruluğu kesin bir yanıt yoktur. Ancak meditasyonlar tavsiye olarak genellikle 20-30 dakika arası sürer. Meditasyonda ilerledikçe ve kendinizi geliştirdikçe bu süre 40 dakika hatta 1 saate kadar bile çıkabilir. Ayrıca günlerce meditasyon yapabilen keşişler ve ruhani kişiler de vardır.

Meditasyon neye iyi gelir?
Yukarıda detaylı olarak sıraladığımız gibi meditasyon yapmak hem insan psikolojisi hem de insan beyni üzerinde pek çok faydaya sahip bulunur.

Meditasyon hangi hastalıklara iyi gelir?
Meditasyon pek çok ağrı ve hastalığın son bulmasına etki etse de özellikle irritabl bağırsak sendromu, fibromiyalji gibi altında organik bir neden yatmayan stres kaynaklı hastalıkların iyileştirilmesinde büyük fayda gösterir.

Kaç çeşit meditasyon vardır?

1. Pek çok farklı meditasyon çeşidi bulunur. Bunların hepsini denemek ve sizin için en uygun olanı/olanları bulabilmeniz önemlidir. Başlıca meditasyon çeşitlerini şu şekilde sıralayabiliriz: Guided Meditasyon
2. Mantra Meditasyonu
3. Spirütel Meditasyon
4. Farkındalık Meditasyonu
5. Transadantal Meditasyonu
6. Vipassana Meditasyonu
7. Metta Meditasyonu
8. Çakra Meditasyonu
9. Yoga Meditasyonu
10. Trataka Meditasyonu
11. Görselleştirme Meditasyonu
12. Become the Observer (Gözlemci Olma) Meditasyonu