Yazı yazmayı ya da yazarlığın inceliğini öğrenmeyi istiyorsanız yaratıcı yazarlık hakkında bilgi sahibi olmanız yararlı olacaktır. Temeli bir düşünce ya da ilhamı yazıya dökmeye dayanan yaratıcı yazarlık aslında yazarlığı öğrenme veya öğretme aktivitesi olarak da tanımlanabilir. Bir kişinin içinde oluşan yazma isteğinin yazıya dökülme sanatı şeklinde de değerlendirilen yaratıcı yazarlık gerek pratikle gerekse de bu alanla ilgili çeşitli eğitimlerle beslenebilir.
Yaratıcı Yazarlık Nedir?
Yaratıcı yazarlık; kurmaca metinler yazma ve bunu yaparken de ortaya yaratıcılık yeteneğini koyabilme olarak kısaca tanımlanabilir. Yaratıcı yazarlıkla ilgilenen kimseler düşünce ve fikirlerini yaratıcı bir şekilde yazıya dökebilirler. Bir düşünceyi, duyguyu harfler aracılığıyla kâğıda dökme kabiliyeti olarak da ifade edebileceğimiz yaratıcı yazarlık kişinin istek ve ilgisi olması ve sürekli denemeler yapması ile geliştirilebileceği gibi bu konu üzerine düzenlenen çeşitli eğitim ve seminerler vasıtasıyla da geliştirilebilir.
İnsanın içinden gelen bir güdünün yazıya dökülmesi sanatı olan yaratıcı yazarlıkla daha önce var olmayan bir olgunun, var olmuş gibi iç dünyanın ilhamı ile dışarıya yansıması söz konusudur. İnsanın içinde oluşan yazma isteğinin düşünce ve estetik oranda dışarıya yansıtılması esasen hem eğitim hem de insanın kendi yazma yeteneğini gerektirir. Bu yüzden yaratıcı yazarlıkla ilgilenmek isteyenler ve yazılı bir sanat eseri ortaya koymayı düşünenlerin bu konuyla ilgili bir eğitim alması faydalı olacaktır.
Yaratıcı Yazarlık Eğitimleri Hakkında Merak Edilenler
Yaratıcı yazarlık eğitimleri, kendini yazınsal metin yazma konusunda geliştirmek ve kendi yazınsal üretimini ortaya koymak isteyen kişiler tarafından tercih edilebilir. Kendi yazınsal metinlerini yazabilmek isteyen katılımcılara yaratıcılıklarını geliştirebilecekleri çalışmalarla yol gösteren bu eğitimler, kişiler yazınsal kimliklerini bulabilmelerine de yardımcı olur. Yaratıcı yazarlık eğitimi alan kişilerin çalışmalarını hem biçimsel hem de içeriksel olarak geliştirmek amaçlanır.
Eğer siz de kurmaca metinler yazmak, bunu yaparken yaratıcılığınızı ortaya koymak, öngörü ve içgörü kazanmak, yazım ve kurmaca teknikleri hakkında bilgi düzeyinizi yükseltmek istiyorsanız yaratıcı yazarlık eğitimlerini değerlendirebilirsiniz. Online yaratıcı yazarlık eğitimleri olduğu gibi bir üniversite ya da özel kurs bünyesinde düzenlenen yaratıcı yazarlık eğitimleri de bulunmaktadır.
Yaratıcı yazarlık eğitimlerini, bu alanda kendini geliştirmek isteyenler tercih edebileceği gibi anlatmak istediklerini doğru ve akıcı bir şekilde ifade edebilmek isteyen kişiler de değerlendirebilir. Hem iş hem de sosyal hayatınızı olumlu etkileyecek olan bu serüven sayesinde fikirlerinizi yaratıcı bir şekilde yazıya geçirip hem kendiniz hem de kariyeriniz için doğru adımlar atabilirsiniz. Yazı yazmak, hayatın bir parçası olduğuna göre bu eğitimler yalnızca yazar olmak isteyenlerin değil; yazmaktan, okumaktan keyif alanların, deneme, makale yazanların, raporlama, tez hazırlayanların da faydalanabileceği bir bir eğitim olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.
Yaratıcı Yazarlık Eğitimine Kimler Katılmalı, Bu Alanda Kimler Kendini Geliştirmelidir?
- Zekâ gelişimine katkıda bulunmak isteyenler,
- Kendini daha akıcı, anlaşılır ve yaratıcı bir şekilde ifade edebilmek isteyenler,
- Kendi yazınsal metnini ortaya koymak isteyenler,
- Okul öncesi öğretmenleri,
- Eğitim fakültesi öğrenci ve mezunları,
- Çocuk gelişimi, sosyal hizmetler gibi bölümlerin öğrencileri ve bu mesleklerle ilgili çalışanlar,
- Anne ve babalar,
- Çocuk kitabı yazmak isteyenler,
- Ebedi metinler ortaya koymak isteyenler,
- Çocuklarının ya da öğrencilerinin ufkunu genişletmek isteyenler,
- Yazmak ve okumaktan keyif alanlar
bu eğitimlere katılabilir.
Yaratıcı Yazarlık Eğitimlerinde Hangi Konular Ele Alınır?
Yaratıcı yazarlık konusunda kendinizi geliştirmek için yaratıcı yazarlık eğitimlerinde ele alınan konuları kendiniz de araştırabilirsiniz. Yaratıcı yazarlık eğitimlerinde ele alınan konuları şu şekilde sıralayabiliriz:
1.) Edebiyat ve yazma süreçleriyle alakalı kuramsal bilgiler, yaratıcı yazarlık eğitimlerinin temelini oluşturur. Bu kısımda ele alınan başlıklar genellikle;
- Edebiyat nedir, nasıl edebiyat yapılır?
- Edebiyatta yaratıcılığın yolu ve yöntemi nedir?
- Edebi dil nasıl olur?
- Yazınsal anlatının ögeleri: konu, tema, ileti, dil, anlatıcı ve bakış açısı.
- Hangi anlatım biçimleri kullanılabilir?
gibi sorulara yanıt bulunur.
2.) Yukarıdaki gibi kuramsal kısımların yanı sıra Türk ve Dünya edebiyatının seçkin eserleri de derslerin konusu olabilir. Özellikle bir ekol yaratan yazarların, Nobel ödüllü yazarların, kendi coğrafyasını yansıtabilen sanatçıların hikayeleri ve eserlerine genel bir bakış sağlanır. Çoğu eğitimde bu yazarların eserleri okunur ve çözümlenir. Bu bölümde yanıt bulan sorular ve konular ise genellikle şunlardır:
- Dilin yazınsal etkinlikteki işlevi nedir?
- Yazarın dil ile ilişkisi nasıldır, nasıl olmalıdır?
- Sözcüklerin anlamsal ve kavramsal yönü,
- Dilsel kalıplar ve bu kalıpların edebiyata katkısı,
- Türkçe’nin edebiyat dili olarak sunduğu olanaklar,
- Dilbilgisel açıdan doğru cümleler kurabilmek,
- Bir metni yazınsal kılan nitelik ve dil yapısını öğrenmek.
3.) Son bölümde katılımcılar genellikle kendi seçtikleri bir türde metin yazma sürecine odaklanırlar. Ortaya koyulan eser hem eğitmenler hem de diğer katılımcılar tarafından değerlendirilir. Bu bölümde şu konu ve sorular üzerinde düşünülür:
- Metinde olay, olgu, kurgu ve kişiler,
- Metinde mekân, zaman, nesneler ve metnin sınırları,
- Metni anlatan kim?
- Fotoğraf, tablo, müzik eserleri üzerinden metin oluşturabilmek.
Yaratıcı yazarlık eğitimlerinde ele alınan konular ve bu konuların kapsamı elbette ki eğitimden eğitime farklılık gösterebilir. Ancak genel hatlarıyla bu konu ve sorular üzerine düşünmenizi, ufkunuzu açmanızı sağlayacak olan yaratıcı yazarlık eğitimi ile kendinizi pek çok konu üzerinde kafa yormuş hissedebileceksiniz.
Yaratıcı Yazarlık Kitapları Tavsiyesi
Eğer yaratıcı yazarlık eğitimlerine bütçe ayıramıyor, kendi imkânlarınızla bu konuda ilerleme kaydetmek istiyorsanız yaratıcı yazarlık kitaplarından faydalanabilirsiniz. En çok tavsiye edilen bazı yaratıcı yazarlık kitapları şunlar:
- Büyübozumu: Yaratıcı Yazarlık – Murat Gülsoy
- Yaratıcı Yazarlık Defteri – Mürsel Çavuş
- Ben Buradan Okuyorum – Tim Parks
- Roman Sanatı – Milan Kundera
- Yazın Sanatı ve Yaratıcı Yazarlık – Ray Bradbury
- Saf ve Düşünceli Romancı – Orhan Pamuk
- Roman Kuramı – Georg Lukacs
- Sözcüklerdir Bütün Derdim – Ursula K. Le Guin
- Adım Adım Yaratıcı Yazarlık – Can Akkiriş
- Genç Bir Romancıya Mektuplar – Mario Vargas Llosa
- Yeni Başlayanlar İçin Yaratıcı Yazarlık Atölyeleri: Can Akkiriş
- Bir Yazar Nasıl Olunur? – John Freeman
- Karnavaldan Romana – Mikhail Bakhtin
- Oyun Yazarlığı – Hülya Nutku
- İyi Yazmak Üzerine – William Zinsser
- Vale’in Senaryo Teknikleri – Eugune Vale
- Yazma Uğraşı – Roy Peter Clark
- Yazma Sanatı – Stephen King
- Demek Yazar Olmak İstiyorsun! – Giuseppe Clucchia
- Yazının Felsefesi: İyi Yazarlar Neden İyi Yazarlar? – Edgar Allan Poe
- Yazmak Üzerine – Ernest Hemingway
- Dümeni Yaratıcılığa Kırmak: Hikâye Denizine Yelken Açmak İçin Bir 21. Yüzyıl Kılavuzu – Ursula K. Le Guin
- Virginia Woolf’tan Yazarlık Dersleri – Danell Jones
- O Kediyi Kurtar: Senaryo Yazarken İhtiyaç Duyacağınız O Kitap! – Blake Snyder
- Yaratıcı Yazarlık – Stephen May
- Reklam Yazarının El Kitabı – Joseph Sugarman
- Mesleğim Yazarlık – Haruki Murakami
- Herkes Yazabilir – Ann Handley
- Edebiyat Nedir? – Jean Paul Sartre
- Öykü Yazma Teknikleri – Salih Bolat
Yaratıcı ve Yaratıcı Olmayan Yazım Türleri Nelerdir?
Yaratıcı yazmanın temelinde hayal gücünü kullanma vardır. Hayal gücünün kullanıldığı farklı yaratıcı yazı türleri bulunur. Bunlar:
- Destan
- Roman
- Şiir
- Senaryo
- Öykü
- Kısa hikayeler
- Şarkı
- Televizyon senaryoları
Resmi, kesin ve gerçeklere dayanan yazı türlerini ise yaratıcı olmayan yazım türleri olarak sınıflandırmak yanlış olmayacaktır. Yaratıcı olmayan yazım türleri ise şunlardır:
- Akademik yazı
- Gazete haberleri
- Teknik yazı
- Ders kitapları
Yaratıcı Yazım Türleri Ortaya Koymak İçin İpuçları
İçinizde yazma tutkusu ve bir de hikâye olduğuna inanıyorsanız kalem ve kâğıdı elinize almamak için hiçbir sebebiniz yok demektir. Bunu yaparken yaratıcı olmanıza yardımcı olacak bazı yaratıcı yazma teknikleri ve ipuçlarını kullanırsanız işiniz çok daha kolaylaşacaktır. İşte o ipuçları:
Her Zaman Hevesli Bir Okuyucu Olun!
Her tür yazıyı okumak farkında olarak ya da olmayarak siz de birtakım fikirler, ilhamlar oluşturabilir. Her zamanlı hevesli bir okuyucu olmanız hayal gücünüzü beslemeniz açısından son derece önemlidir.
Bir Fikir Defteri Tutun
Yaratıcı yazı yazmak isteyenlerin unutmaması gereken ilk noktalardan biri fikrin her an karşınıza çıkabilecek olması. Fikirler için ayırdığınız bir defter ile fikirlere her an hazırlıklı yakalanabilirsiniz. Daha sonra fikirlerinize göz attığınız zaman ilk bakışta anlamsız gibi görünen farklı fikirlerden ortaya bambaşka bir şey çıkarabilirsiniz. Bu yüzden aklınıza gelen fikirleri mutlaka yazın.
“Ya eğer…” ile Başlayan Sorular Sorun
Yaratıcılığınızı en iyi şekilde kullanmak için kendinize “ya eğer…” ile başlayan sorular yöneltebilirsiniz. Örneğin bir köpek ile ilgili bir şey yazmak istiyorsanız kendinize “Ya köpek ile kedi en yakın arkadaşlarsa?” gibi farklı bir bakış açısını yansıtan bir soru sorabilirsiniz.
Sadece Yazmaya Odaklanın
Eğer bir hikâye yazmak için bir fikre sahipseniz oturun ve sadece yazın. Yani düzenlemelere, kelime hatalarına ya da yazım yanlışlarına odaklanmadan sadece içinizdekileri anlatmaya odaklanın. Hikâyeyi tamamen içinizden döktükten sonra dönüp çeşitli düzeltmeler yapmayı düşünebilirsiniz.
Yazdıklarınızı Yüksek Sesle Okuyun
Yazdıklarınızda düzeltme yaparken kullanabileceğiniz en etkili yol yazdıklarınızı yüksek sesle okumak olacaktır. Yazdığınız şeyin nasıl göründüğünü ve kulağa nasıl geldiğini anlamak için yüksek sesle okuma yapın.
Sahne Listesi Oluşturun
Eğer sahnede sergilenecek bir eser kaleme aldıysanız, hikâyenizin ana hatlarını çizmek isteyebilirsiniz. Bunun için yazdıklarınızı inceleyerek bir sahne listesi oluşturmanız faydalı olacaktır.
Yazım Kurallarına Dikkat Edin
Yazdıklarınızı düzeltirken dikkat etmeniz gereken ilk noktalardan biri standart yazım kuralları. Cümlelerinizin daha anlaşılır, yazdıklarınızın daha etkileyici olabilmesi için noktalama ve imla kurallarına uygun şekilde yazdıklarınızı düzenlemeniz son derece önemli.
Yaratıcı Yazma Örneklerini İnceleyin
Yaratıcı yazma süreci kadar yaratıcı yazma konusunda örnekler inceleme süreci de eğlenceli bir süreçtir. Bu yüzden yaratıcı yazma konusundaki örnekleri inceleyerek hem kendinizi geliştirebilir hem de eğlenceli vakit geçirebilirsiniz. Bunun için televizyon dizilerinden, filmlerden, kitaplardan, şiirlerden ve diğer yaratıcı eserlerden ilham alabilirsiniz.
“Başlatıcılar”ı Kullanın
Yazmak için bir ilham arıyor ya da yazmaya nereden başlayacağınızı bilmiyorsanız “başlatıcılar”ı kullanabilirsiniz. Mesela şunlardan biriyle yaratıcı yazma sürecinizi başlatabilirsiniz:
- Bilgisayara boş boş bakarak otururken karşınızda bir sayfa açılıyor ve bu sayfada “Yarın son günün olacak.” yazıyor.
- Eşyaları temizlemek üzere ailesinin evine girdi. Kasaya vardığında şifreyi girdi ve içerideki en rahatsız edici resmi gördü.
- Ejderhasını çağırmak üzere bir ıslık çaldı.
- Uyandığında apartmandaki herkesin apartmanı terk ettiğini fark etti. Otopark bomboştu ve ön kapılar açıktı. İşlek yollar tamamen terk edilmiş ve ürkütücü bir şekilde sessizdi.
Yaratıcı yazarlık ile uğraşmak sizler için hem keyif verici bir hobi hem de gerek sosyal gerekse de iş yaşantınızdaki iletişim başarınızı kuvvetlendirecek bir uğraş olabilir. Bu yüzden sizler için hazırladığımız yaratıcı yazarlık tüyolarını değerlendirebilir ya da bu alanda bir eğitim almayı düşünebilirsiniz.