Fotoğrafçılığın başlangıç noktaları arasında sayılabilecek manzara fotoğrafçılığı, pek çok kişinin ilgi duyduğu bir alan. Fotoğrafçılık yeteneklerini geliştirmek, doğaya olan hayranlığı bir anıya dönüştürmek isteyenlerin başvurduğu bu alan fotoğrafçılığın temelini öğrenmeye yardımcı oluyor. Genel bir ifadeyle manzara fotoğrafçılığı, doğanın büyülü güzelliklerini yakalayarak estetik açıdan görüntüler oluşturma sanatı denilebilir. Doğanın güzelliklerini ve çevresinin fotoğraflamasını sağlayan bu sanat dalı tabiatın estetikliğini sunarken detaylarını da keşfedilebilmesine olanak tanıyor. Fotoğrafçılar manzara çekimleri ile görsel hikayeler yaratarak anlatabilmeyi kolaylaştırıyor. Peki tüm bu detaylar nasıl yansıtılır? Dikkat edilmesi gereken birkaç teknik ile siz de harika fotoğraflar çekebilir, fotoğrafın esas hikayesini görselleştirebilirsiniz. Aklınıza takılan tüm soruların cevaplarına gelin birlikte bakalım.
Manzara Fotoğrafçılığı Tanımı
Manzara fotoğrafçılığı, doğanın doğal haliyle görünümünü veya insan yapılarının doğa içindeki etkisinin fotoğraflanması olarak tanımlanabilir. Bu fotoğraf karelerinde genellikle insan veya hayvan bulunmadan doğanın kendi yalın hali fotoğraflanır. Manzara fotoğrafçıları ustaları tarafından yapılan bir başka tanıma göre; doğanın, açık havanın ruhunu temsil eden bir görüntüyü yakalayabilmek ve izleyiciye anı hissettirebilmek olarak da açıklanabiliyor. Kara, deniz, gökyüzü, doğal ya da insani yapılar fark etmeksizin fotoğraflanan birçok yer manzara fotoğrafı içerisinde yer alıyor. Bu fotoğraflar görsel açıdan etkileyici, dikkat çekici ve güçlü görüntüler yaratma amacı taşıyabiliyor. Dolayısıyla izleyicileri derinden etkileyen fotoğraflar ortaya koymak bu alanda oldukça önemli. Manzara fotoğrafçılığının genel amacı ise doğanın muhteşemliğini yakalayarak izleyiciyi etkileyen büyüleyici manzaraları ortaya koymak oluyor.
Manzara fotoğrafını diğer fotoğraflardan ayıran en önemli özellik ortamdaki ışık üzerinde herhangi bir hakimiyetinizin olmaması. Ortamdaki doğal ışık ile yapılan çekimler, ışığın doğru zamanda doğru şekillerde kullanılmasını öğretiyor. Bu durum aynı zamanda manzara fotoğrafçılığının zor olan yanlarından biri. Fakat doğru yöntem, ekipman ve teknik bilgiyle ışığı dilediğiniz gibi kullanabilmeniz de mümkün. Manzara fotoğrafçılığı aynı zamanda fotoğrafçının sanatsal bakış açısını, yaratıcılığını yansıtabileceği özgür bir alan oluşturuyor. Böylece fotoğraflara farklı bir perspektif getirerek benzersiz ve özgün görüntüler yakalayabilirsiniz. Tüm bunların yanında manzara fotoğrafçılığı doğanın güzelliklerine vurgu yaparak çevrenin korunmasına ve farkındalık oluşturma açısından da önemli bir role sahip. Profesyonel ve amatör pek çok fotoğrafçının ilgi duyduğu manzara fotoğrafçılığı geniş bir alan olması açısından da oldukça öğretici. Günümüzde popüler bir hobi olan bu fotoğrafçılık alanına siz de ilgi duyuyorsanız hadi gelin şimdi de manzara fotoğrafçılığının temellerine ve daha fazlasına göz atalım.
Manzara Fotoğrafçılığı İçin Gerekli Olan Ekipmanlar
Manzara fotoğrafçılığında ihtiyacınız olan ekipmanlar kolaylıkla ulaşabileceğiniz ürünler olup 3 kategori altında yer alıyor. Bunlar; fotoğraf makinesi, lens ve fotoğraf çekimini kolaylaştırabilecek diğer ekipmanlar. İyi bir manzara fotoğrafı çekebilmek için ekipmanlarınızın belirli kriterlerde olması önemli bir nokta. Dolayısıyla ekipman tercih ederken belirli detaylara dikkat etmeniz gerekiyor. Bu detaylar ise aşağı verildiği şekilde yer alıyor:
Fotoğraf Makinesi
Fotoğraf makinesi tercihinde bulunurken, çekim özelliklerinin otomatik olarak ayarlanmadığı yani otomatik ayarlara sahip olmayan fotoğraf makineleri tercih edilmesi gerekir. Pozlamanın üç temel bileşeni olan diyafram, perde hızı ve ISO fotoğrafçının kontrolünde olması gerekiyor. Kontrolün fotoğrafçıda olduğu her fotoğraf makinesi manzara fotoğrafçılığı için ideal olup DSLR fotoğraf makinelerini tercih edebilirsiniz.
Lens
Fotoğraf makinesiyle birlikte lens gelse de ayriyeten lens alabilir veya manzara fotoğrafı çekmeye uygun lense sahip olan bir makineyi tercih edebilirsiniz. Manzara fotoğrafı çekerken en çok geniş açılı lensler tercih ediliyor. Kompozisyona göre değişsen lens tercihi kimi zaman zoom lens (dar açılı) kullanımını da gerektiriyor. Dolaysıyla tercih edeceğiniz fotoğraf makinesinin lensinin geniş açı veya zoom özelliğine sahip olup olmadığına dikkat edebilirsiniz. Dilerseniz bu özelliklere sahip lensleri alarak da manzaraya göre lens değişimi yapabilir ve harika manzara fotoğrafları yakalayabilirsiniz.
Diğer Ekipmanlar
Tripod, uzaktan kumanda, ND filtreleri, dereceli ND filtreleri, polarize filtreler ve akıllı telefon uygulamaları gibi daha pek ekipman çeşidi manzaraları fotoğraflarken size yardımcı olabiliyor. Özellikle tripod kullanımı sabit çekimlerde titremeyi önleyebilmenizi sağlıyor. Uzun pozlamalı fotoğraflar çekmek için de ihtiyacınız olabilecek ekipmanlar arasında.
Manzara Fotoğrafçılığının Temel Unsurları
Manzara fotoğrafçılığında doğanın güzelliği olduğu gibi yansıtabilmek için birkaç temel fotoğrafçılık unsurlarına dikkat edilmesi gerekiyor. Bunlar; kompozisyon, perspektif, ışık ve renk kullanımı, odaklama şeklinde sıralanabilir.
Kompozisyon
Görsel çekiciliği arttırmak için manzara fotoğraflarında kompozisyon önemlidir. Genellikle 1/3 kuralı uygulanıyor. Bu kural yatay ve dikey olarak fotoğrafı çekerken çerçeveyi 3 bölüme bölmeyi anlatıyor. Böylece 9 eşit parça içerisine fotoğraflanmak istenen kare yerleştirilir. Kutucukların kesiştiği alan ilgi merkezi olarak adlandırılır ve bu ilgi merkezleri orantılı olacak şekilde fotoğrafa yerleştirerek estetik bir fotoğraf çekilmiş olur.
Perspektif
Manzara fotoğraflarında uzaklık ve derinlik hissi oluşturmak için perspektiften yararlanılıyor. Fotoğrafı çekeceğiniz açının belirlenmesi olarak da düşünebilirsiniz. Kullanılan lensler perspektifin belirlenmesinde etkilidir ve manzaranın fotoğraflanmasını daha dikkat çekici kılıyor.
Işık ve Renk Kullanımı
Işığın doğru ayarlanması ve renk kullanımı ile fotoğrafın atmosferini yansıtarak duygu katmaya yardımcı oluyor. Işığın etkili kullanılması doğru odaklama ile de bağlantılı olup başarılı bir fotoğraf yakalayabilmenizi sağlıyor.
Odaklama
Fotoğrafta vurgulamak istenilen noktada odaklama sağlamalısınız. Manzara fotoğraflarında odaklama, belirli bir detayı ön plana çıkarmanıza yardımcı oluyor. Netlik ve bulanıklık ayarlarının yapılması olarak da biliniyor.
Başarılı Bir Manzara Fotoğrafı Nasıl Çekilir?
Başarılı bir manzara fotoğrafı çekmek için takip etmeniz birkaç adım bulunuyor. İşte o adımlar:
1. Manzara Fotoğrafı Çekmek İçin Önceden Plan Yapın
Gezerken fotoğraf çekmek ile fotoğraf çekmek için geziye çıkmanın farklı olduğunun bilinmesinde yarar var. Başarılı, güzel bir manzara fotoğrafı çekmek için planlama yapmanız oldukça önemli. Mevsim şartlarını da göz önüne alarak, hangi tarz manzara fotoğrafı çekmek istediğinize karar vermeli ve buna göre bir rota oluşturmalısınız. Örneğin yaprakların dökülüşünü fotoğraflamak istiyorsunuz, sonbahar aylarında bir orman gezisi yapabilirsiniz. Böylece doğanın renklerini fotoğraflayabilirsiniz. Aynı zamanda yanınıza hangi ekipmanları alacağınızı da biliyor olur fazla eşya taşımaktan da kurtulabilirsiniz.
2. Ekipmanlarınızı Hazırlayın
Çekim öncesinde çantanızı ve ekipmanlarınızı doğru hazırladığınızdan emin olun. Bir sırt çantası tercih etmek ekipmanlarınızı taşımanızı kolaylaştıracaktır. Yedek hafıza kartı, batarya, tripod, lens ve filtre alarak hayalinizdeki fotoğraf karesini yakalamaya bir adım daha yaklaşabilirsiniz.
3. Işığı Yakalayın
İyi bir manzara fotoğrafı çekmenin altın kurallarından biri ışığı doğru yakalamalısınız. Manzara fotoğrafları genellikle iki zaman diliminde fotoğraflanıyor. Bunlar gün doğumu ve gün batımı. Sabah saatleri yani gün doğumundan öğleye kadar olan vakit ışığın yumuşak olduğu zamanlar. Bu saatleri canlı parlak bir fotoğraf yakalayabilmek için kaçırılmaması gereken zaman dilimleri arasında. Gün batımı da kontrastın arttığı bir aralık. Sıcak renklerin arttığı bu zaman diliminde dikkat çekici manzaralar yakalayabilirsiniz. Güneş yarım saat içinde battığı için bu ışığı yakalayabilmeniz için hızlı olmanız gerektiğini de unutmayın.
4. Perspektifi Kullanmayı Unutmayın
Fotoğraf çekmenin temel unsurlarından biri olan kompozisyonun içinde yer alan ögelerden biri olan perspektif ögesi olup manzaraya baktınız açıyı yansıtabilmenizi sağlıyor. Geniş açı ve dar açı perspektif olmak üzere iki perspektif ögesi bulunuyor. Bu açıları geniş ve dar açılı lensler kullanarak istediğiniz görüntüyü oluşturabilirsiniz. Bu noktada lenslerin özelliklerinden faydalanarak dilediğiniz görüntüye ulaşabilmeniz mümkün.
Geniş açılı lensler görüntüyü uzaklaştırarak size yakın olan nesneleri büyük uzak olan nesnelerin küçük algılanmasını sağlıyor. Gerçekte öyle olmayıp lens yanılsaması adı verilen bu durumla fotoğrafı daha derin ve ilgi çekici kılabilirsiniz. Dar açılı lenslerde ise nesneleri birbirine yaklaştırarak perspektif yığılması adı verilen durumu gerçekleşiyor. Böylece birbiri ardına dizilmiş tepe, ağaç görüntüleri oluşturabilirsiniz. Gördüklerinizi daha yakına getiren bu açıda ışığı da doğru yakaladığınız zaman harika görüntüler yakalamanız kaçınılmaz oluyor.
5. Fotoğrafı Çekerken Odak Noktası Belirleyin
Etkili bir fotoğraf çekebilmek için ilgi odağını belirlemeniz önemli. Bu bir ışık parlaması, kontrast bir renk veya bir şekil olabilir. Odaklayacağınız bu alan genellikle çekilen fotoğrafta ön plana çıkartılmak istenen alan oluyor. Bu odağı kadrajınızın hangi alanına yerleştireceğiniz de fotoğrafı etkili kılabilmek için önemli. Bu aşamada altın oran denilen sistemi deneyebilirsiniz. Bu sistem yukarıda da bahsettiğimiz 1/3 kuralı. Odağı yerleştirebilmenize yardımcı olan bir oran.
Bu oranı belirleyebilmek için kadrajınızı 2 yatay ve 2 dikey olmak üzere ayırmanız gerekiyor. Böylece 9 eşit parçaya bölünmüş oluyor. Bu çizgilerin kesiştiği noktalar ilgi odağınızı yerleştireceğiniz alan oluyor. Yani tam ortada kalan kutucuk içerisine odağınızı yerleştirebilirsiniz. Böylece fotoğraf çekildikten sonra ilk dikkat çeken kısım burası oluyor ve izleyicinin ilgisini çekiyor. Manzara fotoğrafçılığında ilgi odağının hazır olarak bulunduğu fotoğraflarda bulunuyor. Bunlardan biri günbatımı fotoğrafları olarak karşınıza çıkıyor.
6. Doğru Pozlamaya Dikkat Edin
İyi bir manzara fotoğrafı çekebilmek için fotoğraf makinesinin ayarlarını doğru yapabilmek önemli. Özellikle de doğru pozlamayı yapmak başarılı bir manzara fotoğrafı yakalayabilmenizi sağlıyor. Burada pozlama olarak bahsedilen unsur, fotoğraf makinesine girmesine izin verilen ışık miktarı. Yani fotoğrafın ışık değerini doğru ayarlamak gerekiyor. Bunun için iki temel ayar bulunuyor. Biri diyafram değeri diğeri ise enstantane. Bunlar kısaca ışığın ne kadar girdiği ve giriş sürelerini ifade ediyor. Diyafram lens açıklığı yani ışığın giriş miktarını belirlerken enstantane ışık alma hareket süresini belirliyor.
Bu ayarlar çekeceğiniz manzara fotoğrafının türüne bağlı olarak değişiyor. Örneğin bir şelale fotoğrafı çekiyorsanız enstantaneyi doğru ayarlamanız gerekiyor. Çünkü hareketli fotoğraflarda enstantane kullanılması önemli. Fakat sabit manzara fotoğraflarında genellikle diyafram ayarı önem arz eder. Bunun için fotoğraf makinenizi diyafram öncelikli modda kullanabilirsiniz. Böylece manzaranın parlaklığına göre diyaframı belirleyebilir, enstantaneyi otomatik olarak fotoğraf makinesinin ayarlamasına bırakabilirsiniz. Örneğin; geniş açılı manzara çekimlerinde netliği arttırmak istiyorsanız f:11 diyafram değerini kullanabilirsiniz.
Bunların yanında ISO, White-Black (WB) ve pozlama telafisi ayarları da yardımcı ayarlar olup fotoğrafınızı daha etkili çekebilmenize yardımcı oluyor.
7. Filtreler Yardımıyla Fotoğraf Kalitesiniz Arttırabilirsiniz
Manzara fotoğraflarınızı filtreler kullanarak daha etkili çekebilirsiniz. Özellikle polarize filtreler kullanmak kontrastı arttırarak renklerin daha canlı çıkmasını sağlar. Circular polarize filtreler farklı kontrast değerlerine sahip olup lensi döndürerek fotoğraflamak istediğiniz manzaraya hangi filtrenin uyacağını rahatlıkla seçebilirsiniz. Polarize filtrelerin filtre eklemek dışında yansımaları da ortadan kaldırmak gibi etkileri de bulunuyor. Böylece günbatımı ve doğa fotoğrafları çekerken tercih edebileceğiniz filtreler arasında yer alıyor. Bunun yanında ND filtreler de ışığın az veya fazla olduğu durumlarda tercih edebileceğiniz filtreler arasında. Pozlama konusunda yardımcı olan bu filtreler fotoğraf rengini bozmadan ışık parlamalarının önüne geçebilirsiniz.
8. Fotoğraflarınızı Düzenlemeyi Unutmayın
Son olarak ise fotoğraflarınızı düzenleyin. Fotoğraflarınızı çektikten sonra her manzara fotoğrafçısının yaptığı gibi fotoğraflarınızı düzenlemeniz öneriliyor. Bunun için pek çok uygulama bulunuyor olup photoshop gibi uygulamaları kullanabilirsiniz. Böylece çektiğiniz fotoğrafların pozlama, kontrast, beyaz dengesi, renk, keskinlik gibi hassas ayarlarını yapabilir fotoğrafa sanatsal farklı bir bakış açısı ekleyebilirsiniz. Böylece kendi stilinizi de yansıtarak kendinizden bir parça da ekleyebilirsiniz.