Karakalem Çalışmalarına Nasıl ve Nereden Başlanır?

Kurşun kalem ya da kömür kalem ile gerçekleştirilen tek renk çizim sanatı olan karakalem, birçok insanın merak ve ilgi duyduğu resim sanatları arasında yer alır. Resim yapmak isteyen bir kişinin öğrenmesi gereken en temel teknik olan karakalem tekniğinde farklı renkler yerine aynı rengin farklı tonlarıyla resme boyut kazandırılır. Zaman içerisinde başlı başına bir sanat olagelen karakalem çoğunlukla portre çiziminde kullanılır. Eğer siz de resim yapmaya ilgi duyuyor ya da başlı başına karakalem çizimleri öğrenmek istiyorsanız bu yazı sizler için harika bir rehber olacaktır. Karakalem nedir, karakalem çalışmalarına nasıl ve nereden başlanır, karakalem yapmak için gerekli malzemeler nelerdir gibi pek çok sorunun yanıtı yazımızda sizleri bekliyor.

Karakalem Nedir?
Karakalem yalnızca kurşun, kömür, grafit gibi çizim araçları kullanılarak çizilen resimlere verilen isimdir. En eski sanat dallarından biri olan karakalem sanatı, görsel sanatlarda eğitim ve esere başlamanın en temel adımıdır. Bununla birlikte başlı başına bir sanat dalı olarak da değerlendirilen karakalem; manzara, iç mekân, natürmort, soyut çalışmalar ve portre çizimlerinde kullanılır. Karakalemde farklı renkler kullanılmaz bunun yerine tek bir rengin farklı tonlarından faydalanılarak resme boyut kazandırılır.

Karakalemin diğer tekniklerle kıyaslandığında daha kolay ve daha az maliyetli olması bu alandaki amatör çalışmaları arttırmaktadır. Karakalem çalışmalarında yağlı boya ve sulu boya çalışmalarının renk zenginliği bir kenara bırakılarak ışık, gölge ve kontür çalışmalarına odaklanılır. Aslında renkli çalışmalar için de yol gösterici bir rol üstlenen karakalem sanatı, resim becerilerinin gelişmesinde önemli bir görev üstlenir.



Karakaleme Nasıl ve Nereden Başlamalıyım?
Yeni bir hobi edinmek ya da yıllardan beri arzunuz olan resim sanatına başlamak amacıyla karakaleme yönelebilirsiniz. Eğer karakalem yapmaya başlamak istiyor ancak nereden başlayacağınızı bilemiyorsanız farklı teknikleri uygulamayı deneyebilirsiniz. Resim yapmaya yeni başlayacaklar için tavsiye edilen teknikler şu şekilde:

1. Üzerinden Geçme (İzleme) Tekniği
Resim yapmaya yeni başlayan amatörler arasında en yaygın yöntem üzerinden geçme (izleme) yöntemidir. Pek çok profesyonel resim sanatçısı da resim yapmaya bu yöntemle başlamıştır. Üzerinden geçme yöntemi, en basit açıklamasıyla fotoğraf ya da resmin üzerinden çizgiler çizerek kopyalama yapmaktır. Bu yöntem sayesinde düzgün çizgiler ve boyutlar elde ederek, çizim yapma konusunda pratik elde edebilirsiniz.

Eğer karakaleme başlamak istiyor ancak nasıl başlayacağınızı bilmiyorsanız bu yöntemi uygulayabilirsiniz. Bu yöntem için öncelikle çizgileri net olan bir fotoğraf bulun. Daha sonra fotoğrafın üzerini orijinal görüntüyü görebileceğiniz şekilde bir kâğıt ile kapatın. Ve görebildiğiniz çizgilerin üzerinden kalemle geçin.

Bu yöntemin en önemli avantajları net ve temiz çizimler yapabilmenize imkân sunması, kusursuz oranlar sağlaması, az çaba gerektirmesi, başlangıç seviyesi için uygun olması, el becerilerini arttırması ve her zaman iyi sonuçlar sunmasıdır. Ancak bu yöntemden yalnızca başlangıç aşamasında ve pratik yapmak maksadıyla faydalanılmalıdır. Çünkü üzerinden geçme tekniği ile yaptığınız çizimler gerçekte size ait değildir. Ayrıca bu yöntem, az çaba ile iyi sonuçlar verdiği için ilerideki çizimlerinizde zorluklar yaşamanıza yol açabilir.



2. Yaratıcı İzleme Tekniği
Resim yapmaya yeni başlıyorsanız faydalanabileceğiniz bir diğer teknik de yaratıcı izleme tekniği. Yaratıcı izleme tekniği, hayal ederek oluşan çizgileri kullanarak çizim yapma esasına dayanır. Yaratıcı izleme tekniğinden faydalanmak için temiz bir kâğıt alın, kâğıda bakın ve çizmek istediğiniz şeyleri hayal edin. Daha sonra hayal ettiğiniz çizgileri kâğıdın üzerine çekmeye başlayın.

Yaratıcı izleme yöntemi sezgisel bir yöntemdir. Eğer resim ve yaratıcılık konusunda kendinizi başlangıç seviyesinin bir tık üzerinde hissediyorsanız bu yöntemi uygulayabilirsiniz. Sezgisel yönünüz kuvvetliyse ve hayal çizgilerini takip edebiliyorsanız bu yöntem ile oldukça temiz ve derli toplu çizgiler yakalayabilirsiniz.

Bu yöntem karmaşık görsel çizimi için yeterince elverişli olmayabilir. Çizim yapmaya başlayana dek gerçekten ne çizdiğinizi bilmiyorsanız durum sizin için karmaşık bir hâl alabilir. Ayrıca bu yöntem her zaman doğru ve istenilen sonuçlar yakalamayı garanti etmez. Yaratıcı izleme tekniği öğrenilen bir yöntemden ziyade zamanla ve pratikle kalıcılık sağlayan bir yöntemdir. Ne kadar çok çizim ve karakalem yapmakla uğraşırsanız yaratıcı izleme yönünüz o kadar gelişir.

3. Yapısal Çizim Tekniği
Yapısal çizim tekniği, çizilecek olan şeyin yapısını anlamak için birtakım analizler yapma esasına dayanır. Nasıl çizim yapacağınız konusunda bir şekilde alışkanlık edindikten sonra son çizgilerin, çizimin iç iskeletinin bir tür sonucu olduğunu göreceksiniz.

Yapısal çizim tekniğini kullanmak amacıyla öncelikle çizeceğiniz resim için birtakım referanslar hazırlayın. Daha sonra çizilecek resmin yapısını anlamak için bir analiz yapmaya çalışın. Bunu yapabilmek için bütün resimde olan ortak şeylere odaklanabilirsiniz. İskeleti yani basit yapıyı çizmek için yaratıcı izleme tekniğinden faydalanabilirsiniz. Son olarak final çizimi ortaya koymak için ise esas yapıyı kullanmalısınız.

Eğer konuyu doğru bir şekilde analiz edebilirseniz bir referansa gerek kalmadan oldukça gerçekçi çizimler elde edebilirsiniz. Yapısal çizim yöntemi size kontrol ve yaptığınız hatalara anında müdahale edebilme olanağı sunar. Bu yöntem özellikle analitik zekâsı yüksek kimseler için idealdir.

Yapısal çizim tekniğinin dezavantajları da mevcuttur. Örneğin, eğer çok fazla temel esasları kullanırsanız ya da onları çok belirgin bir şekilde çizerseniz çiziminiz kötü bir görüntü kazanabilir. Ayrıca pozları, bir referans kullanmadan planlamak doğal olmayan ve gergin bir görünüme sahip olabilir. Bu yöntemde ustalaşmak için çok fazla pratik yapmak ve konsantre olmak gerekir.



4. 
Jest (El Kol Hareketi) Çizim Tekniği
Resim yapmaya başlamak isteyenlerin en çok aklına takılan konulardan biri el ve kol hareketlerini çizme konusudur. El kol hareketi çiziminde başarılı olabilmek için jest çizim tekniği kullanılabilir. Öncelikle çizeceğiniz resim için birtakım referanslar hazırlayın. Daha sonra ortak çizgileri görmek için analiz edin. Vücudu basit bir şekilde ifade etmek için bu çizgileri kullanın.

Jest çizim tekniğini verimli bir şekilde kullanabilmek için hayal gücü ve temel çizim bilgisine gerekesinim vardır. Fikrinizi kabataslak bir şekilde çizebilmenize olanak sağlayan bu yöntem düşünmeden çizim yapma esasına dayanır. Hareketleri, elinize kas hafızası olarak kaydederek el ve kol hareketlerini kolayca çizebilirsiniz.

Jest çizim tekniğini kullanabilmek için öncelikle çizmek istediğiniz hayvan, insan ya da yaratıkla ilgili yüksek kaliteli bir video bulun. İlginç bir poz gördüğünüzü düşündüğünüzde videoyu durdurun. Daha sonra hızlı bir şekilde kabataslak çizim yapın ve bu çizimi nasıl daha basit, kolay bir şekilde yapabileceğinizi analiz edin. Ardından aynı şeyi tekrar çizin ancak bu sefer bakmadan, kafanızdan çizmeye çalışın. Daha sonra videoyu ilerletin ve tekrar tekrar ikinci adımı uygulayın.



5. Görsel Uyarım Tekniği
Görsel uyarım yöntemi, en basit tekniklerden biridir. Çoğunlukla dijital sanatçılar tarafından da kullanılan bu tekniği uygulayabilmek için herhangi bir fikre bile gereksinim yoktur. Görsel uyarım tekniği kullanarak karakalem çizime başlamak için rastgele karmaşık çizgiler ve eğriler çizin. Daha sonra çizdiğiniz şekilleri analiz edin ve jestsel bir çizim ortaya çıkarmaya çalışın. Daha sonra yeni bir katman oluşturun ve üzerine ince bir kâğıt koyun. Gördüklerinizin üzerinde izleme yapın, yapıyı ve final çizgilerini ekleyin.

Bu yöntemi verimli bir şekilde kullanabilmek için desenleri gözlemleyin ve onlarda bir şeyler görmeye çaba harcayın. Bunu yapmak, ilerleyen çizimleriniz için fikir edinmenize ve hayal gücünüzü geliştirmenize yardımcı olur. Ayrıca çok fazla pratikle cansız nesnelerin sözde jest çizimlerini de yapabilirsiniz. Örneğin; bir tankın çizgilerini bir canavara bile dönüştürebilirsiniz.

Başlamak için oldukça basit bir yöntem olan görsel uyarım yöntemi ile birçok temel çizim oluşturup en umut verici olanını seçebilirsiniz. Bu yöntemde her adım daha detaylı bir adım için temel oluşturur ve hataları onlar daha basitken çözebilirsiniz.

Bu yöntem geleneksel sanatçılar ve bu bakış açısına sahip kimseler için pek uygun bir yöntem değildir. Ayrıca bu yöntemde iyi olabilmek için jestlerde ve yapıda iyi olmak gerekir. Görsel uyarım tekniğinde başarılı sonuçlar elde edebilmek için ayrıca hayal gücü de son derece önemlidir.

Resim yapmaya ya da karakalem çalışmalarına başlamak için gördüğünüz gibi kullanabileceğiniz birçok yöntem bulunuyor. Ancak temelde tüm resim ve çizim çalışmalarının özü pratik yapmaya dayanıyor. Hangi yöntemi uygulayacak olursanız olun ne kadar çok pratik yaparsanız o kadar hızlı ve başarılı bir şekilde gelişme gösterirsiniz. Yukarıdaki çizim tekniklerini kısaca özetlemek gerekirse;
· Görsel uyarım tekniğini bir fikir oluşturmak için,
· Jest çizim tekniğini canlının vücudundaki ritmi yakalamak için,
· Yapısal çizim tekniğini vücudu oluşturan elementleri doğru bir şekilde çizmek için,
· Yaratıcı izleme tekniğini kullandığınız aracın basınç duyarlılığı olmadığı zamanlarda,
· İzleme tekniğini ise bir şeyi kopyalamak veya el pratiği yapmak istediğinizde kullanabilirsiniz.

Karakalem İçin Gerekli Malzemeler Nelerdir?
Karakalem çizimlerine başlarken hem motivasyonunuzu hem de başarınızı olumlu etkileyecek faktörlerden biri doğru malzemeleri edinmek olacaktır. Bu alandaki yeteneğiniz pratik, doğru bilgi ve doğru malzeme ile alakalıdır. Bu yüzden ne tür kalem, nasıl bir kâğıt ve silgi kullanmanız gerektiğini bilmenizde yarar var.

Karakalem çizimi yapılırken malzeme olarak kömür, grafit ya da kurşun kalem kullanılır. Bilinen en eski çizim malzemesi olan kömür, günümüzde de hala bazı çizim uygulamaları için kullanılmaktadır. Ancak karakalemde kömür kullanımına ileri bir seviyeye ulaştıktan sonra başlanmalıdır.

Başlangıç seviyesi için çizim malzemesi olarak kurşun kalem ya da dereceli kalem olarak da bilinen kalemler tercih edilmelidir. Kurşun kalem adını, içeriğindeki maddesi grafit olan bir elementten alır. Her çeşit çizim için geniş yelpazede sunulan kurşun kalemler H ve B olmak üzere iki gruba ayrılır.

H grubu kalemler, grafit değeri yoğun olan kalemlerdir ve açık ton etkisi verir. B gurubu kalemler ise grafit değeri düşük, kil değeri yoğun olan kalemlerdir; koyu ton etkisi verir. HB ise iki farklı gurubun orta değerine sahip olan kalemlerdir. Bu kalemler genellikle öğrenciler tarafından tercih edilir.

Dereceli Kalem Çeşitleri: 9H 8H 7H 6H 5H 4H 3H 2H H F HB B 2B 3B 4B 5B 6B 7B 8B 9B

Karakalem çizim malzemelerinden önemli bir tanesi de kâğıtlardır. İnce, kalın, dokulu, dokusuz ve farklı renklere sahip birçok kâğıt seçeneği bulunur. Kâğıdı, çizilecek olan resme yaratacağı etkiyi de göz önünde bulundurarak seçmelisiniz. Seçeceğiniz kâğıtların 180 ve 200 gramaj olmasını tercih edebilirsiniz. Ayrıca kâğıdın hafif dokulu olması, desenleri uygularken çizgilerin istenilen şekilde kontrol edilebilmesini sağlar.

Alex Schoeller ve Canson 1557 kâğıtları karakalem çizimler için idealdir. Amaçsal ve dokusal anlamda birbirine çok yakın olan bu iki kâğıt karakalemin yanı sıra soft pastel ve sulu boya kullanımı için de tercih edilebilir.

Karakalem çizim yaparken ihtiyacınız olacak bir başka malzeme de silgi. Resim çizen kimseler tarafından en çok tercih edilen silgi çeşidi hamur silgilerdir. Hamur silgilerin diğer silgilerin aksine hem lekeyi siliyor hem de sildiği yerde herhangi bir toz bırakmıyor olması onu bu iş için ideal kılmaktadır. Ayrıca karakalem çizim yaparken bölgedeki kalem izlerini tamamen silmek değil de biraz yumuşatmak istediğinizde de hamur silgiler en büyük yardımcınız olacaktır. Hamur silgilerle ayrıca ışık ve gölge uygulamaları yapabilir, hatalarınızı hafif dokunuşlarla hatamızı telafi edebilirsiniz.