Enerji fiyatları zaten rekor seviyelerde ve önümüzdeki aylarda daha da artması bekleniyor. Bu yüzden de faturalarınızı azaltmanıza yardımcı olacak bazı basit adımlarda bulunmak hem haneniz hem de çevre ekonomisi için pek de fena bir fikir olmayabilir. Aile bütçelerinin büyük bir kısmı enerji faturalarına harcanırken, kullandığınız gaz ve elektrik miktarını azaltmanın yollarını aramak oldukça mantıklıdır. Bu rehberimizde enerji tasarrufu nasıl yapılır, evinizde kullandığınız ve tükettiğiniz enerjiyi azaltmanın yolları nelerdir ve hangi alternatif enerji yollarına yönelebilirsiniz, bunları araştırdık.
Ortalama Bir Hane Ne Kadar Enerji Kullanır?
Dört kişinin bulunduğu ortalama bir evde artık yaklaşık 13 elektronik cihaz (TV'ler ve dizüstü bilgisayarlar dahil) kullanılıyor. Birleşik Krallık'taki Enerji Tüketimi (ECUK) raporunun 2017 verilerine göre, tipik olarak yalnızca dört cihazın kullanıldığı 1990 yılına kıyasla bu devasa derecede büyük bir sıçrama. Ancak daha fazla cihaza sahip olmamıza rağmen, yaklaşık yirmi yıl önce kullandığımız enerji miktarını hala kullanıyoruz, bu da cihazlarımızın zaman içinde daha enerji verimli hale geldiği anlamına geliyor. 2019 verilerine göre bir hane, ortalama 10.649 kilovat-saat elektrik kullanıyor; bu da ayda ortalama 887 kWh, günde ise 30 kWh anlamına geliyor. Bununla birlikte enerji tüketimini azaltmak ve paradan tasarruf etmek için hala yapabileceğiniz çok şey var.
Evde Enerji Tasarrufu Nasıl Yapılır?
1. Termostatınızı Kısın
Bu, bu liste içerisinden yapabileceğiniz en kolay şeylerden biridir. Termostatınızı kestiğiniz her derece için, faturaları yüzde 4 oranında veya tipik bir ev için yılda ortalama 2000 TL civarında düşürmüş olmayı bekleyebilirsiniz. Tabii ki bu durum aile üyeleri, ev arkadaşları veya huysuz evcil hayvanlarla bazı tartışmalara neden olabilir, ancak Dünya Sağlık Örgütü, sağlıklı yetişkinler için 18 derecenin yeterli olduğunu, çok yaşlı veya çok küçükler için ise biraz daha yüksek sıcaklıklara ihtiyaç olduğunu söylüyor. Bu yüzden evde bir kazak giymeyi ve evinizin hangi sıcaklıkta rahat olduğunu görmeyi deneyebilirsiniz. Bunlara ek olarak sadece ihtiyacınız olduğunda ısıtmayı açmak yerine tüm gün ısıtmayı düşük seviyede bırakmanın daha ucuz olduğu da bilinen gerçekler arasında.
2. Su Tasarruflu Bir Duş Başlığı Kullanmayı Deneyin
Su kullanımınızı azaltmak, su faturalarını azaltabilir, çevreyi korumaya destek olabilir ve enerji maliyetlerini de kısabilir; çünkü daha az su kullandığınızda genellikle daha az su ısıtmış olursunuz. Su tedarikçilerinden temin edebileceğiniz, su tasarrufu sağlayan aletleri araştırabilirsiniz. Temin edebileceğiniz duş başlıkları ve benzeri tasarruflu cihazlar, nerede yaşadığınıza bağlıdır ve yıl boyunca değişiklik gösterebilir. Daha kısa duş alma veya daha az sık duş alma fikrinden vazgeçerseniz - tasarruf etmenin en kolay yolu - su tasarrufu sağlayan bir duş başlığı en iyi seçeneğiniz olabilir. Tipik bir aile için bu, %2'lik bir tasarruf anlamına gelebilir.
3. Tüm Enerji Tasarruflu Ampulleri Aynı Sanmayın
LED ampuller, daha büyük floresan spiral 'enerji tasarruflu ampullerin' enerjisinin yaklaşık yarısını kullanır. Odada değilseniz onları kapatmak da pekala enerji tasarrufuna katkı sağlar. Ampullerinizi LED ampullere çevirme yatırımına giderek bu açığınızı hızlı bir şekilde telafi edebilirsiniz. Bazıları ışıkları sürekli açıp kapatmanın da enerji israfı olacağından endişe eden teoriler var, ancak bu konuda uzmanlaşmış resmi kurumlara göre ne kadar sürerse sürsün, odadan çıkarken ışıkları kapatmanız her zaman daha iyi. Bunu yaparak yılda 500 TL'ye kadar tasarruf edebileceğiniz öngörülüyor.
4. Evinizi Bu Gözle Tekrar Gözden Geçirin
Evinizin etrafını şöyle bir dolaşın ve pencere ve kapılardaki boşlukları tespit etmeye çalışın. Evinizin çevresi için iyi bir cereyan geçirmezlik, enerji faturalarında %2, yani tipik bir ev için yılda ortalama 1000 TL'lik kesintiye neden olabilir. Bu, %1,5 oranında daha fazla azalma elde edebileceğiniz bacalar için de geçerlidir. Burada yine bir yatırım yapmanız ve evinizdeki boşlukları kapatmak için ufak bir harcama yapmanız gerekebilir, ancak bu yatırımı zamanla amorti edeceğiniz kesin. Bazı kesimler ayrıca, pencerelere streç film koymanın, ısının kaçmasını önlemek için etkili bir yöntem olabileceğini söylüyor. Garip bir şekilde enerji tasarrufunda uzman resmi kuruluşlar da pencerelere streç film koymanın gerçekten işe yaradığını söylüyor. Şeffaf ve hava geçirmez olduğu sürece ikinci bir katman eklemenin fark yaratacağını da bilinenler arasında.
5. Duşta Geçirdiğiniz Vakti Azaltın
Duş zamanınızdan sadece bir dakika kısmak, enerji faturalarında ortalama dört kişilik bir hane için yılda 6550 TL'ye kadar enerji tasarrufu sağlayabilir. Bu konuyu rahatça takip edebilmek için bir duş zamanlayıcısı satın alabilir ya da sadece telefonunuza bir alarm kurmayı deneyebilirsiniz. Bazı tasarruf avcıları, vücutlarını köpürtmek için suyu kapatıp durulamak için tekrar açarlar ve duş almak için neredeyse hiç suya ihtiyacınız olmadığını düşünürler. Bu biraz aşırı gelebilir, ancak böyle düşünenlerin sayısı bir hayli fazla. Soğuk duşların sağlık açısından da sık sık lanse edilen faydaları vardır; ancak bu, enerji tasarrufu namına yapılsa bile biraz aşırıya kaçabilir!
6. Daha Çok Giysiyi Daha Seyrek, Daha Soğuk Ayarda Yıkayın
Haftada bir kez daha az çamaşır makinesini açmaya çalışın ve her seferinde makineyi tam doldurduğunuzdan emin olun. Dışarıda geçireceğiniz şık bir gece için tek bir elbise ya da tek bir gömlek yıkama devrini artık ufak ufak geride bırakmanız gerekiyor. Yıkama işleminizi ise daha soğuk bir ayarda yapmayı da deneyebilirsiniz. Giysilerinizi 30 derecede yıkayarak yılda 1000 TL'ye yakın tasarruf edebilirsiniz.
7. Kettle'ınızı Dinlendirin
Ne kadar çok su kaynatırsanız, o kadar fazla enerji harcarsınız. Su ısıtıcısını doldururken bunun bilincinde olun, böylece fazla doldurmazsınız. Basit ama etkili bir yöntem ile yılda 300 TL'ye yakın tasarruf sağlamanız mümkün. Bazı çevre aktivistleri, daha küçük bir su ısıtıcısı almanızı bile tavsiye ediyor, böylelikle onu gereğinden fazla doldurmaya meyilli olmuyorsunuz. Ancak, daha büyük su ısıtıcınızla kendinize karşı katı olabiliyorsanız ve sadece kullanacağınız kadarını doldurabiliyorsanız, buna gerek yok. Bir diğer kesim, gün boyunca kullanmak için bir su ısıtıcısının değerinde su kaynatmayı ve bu suyu büyük bir şişeye doldurmanızı önerebilir. Bu, su ısıtıcısının tekrar tekrar kullanılmasını önler, ancak bir dolu su ısıtıcısını kaynatmanın birden fazla küçük kaynamaya ağır basıp basmadığı konusunda kararsızız.
8. Cihazlarınızı Bekleme Modunda Bırakmayın
Elbette, cihazlarınızı kapatmak, onları bekleme modunda bırakmaktan daha iyidir, aksi takdirde kullanmadığınız bir şey için enerji kullanırsınız. Ama bu durum, artık bir zamanlar olduğundan çok daha ciddi bir sorun haline gelmeye başlamış. İngiltere kökenli, enerji verimliliği ve sürdürülebilir enerji kullanımı alanlarında çalışmalar gerçekleştiren Energy Saving Trust, cihazların bekleme modunu (Stand-By) kapatarak yılda 28 sterlin (TL karşılığı yaklaşık 600 TL) tasarruf edebileceğinizi söylüyor. 2013'ten beri üretilen TV'lerin ve diğer cihazların bekleme modunda 0,5 watt'tan fazla kullanamaması zaten yasalarca düzenlenmiş. Bunun ölçeğini şu şekilde örneklemek mümkün: Günde dört saat izlenen ve bekleme modunda bırakılan bir TV, beklemede olduğu süre için yılda ortalama 26 TL'ye mal oluyor.
9. Radyatörleriniz İçin Termostat Kullanın
Bütün günü bir odada geçirirken bütün evi ısıtmayın. Termostatik radyatör vanaları, her bir odanın (ana termostatınızın bulunduğu yer dışında) sıcaklığını ayarlamak için kullanabileceğiniz ekstra bir kontrol mekanizması olarak faydalı olabiliyor. O odadaki sıcaklık, radyatör vanasında ayarlananın üzerine çıktığında, o radyatörden akan suyu durduracaktır - kazan diğer odaları ısıtmaya devam edecek, ancak daha az enerji kullanacaktır. Bunları kurmak ve termostatınızla birlikte kullanmak, sıcaklığı oda oda kontrol etmenize olanak tanır ve size yaklaşık %6 oranında tasarruf sağlayabilir.
10. Cihazlarınızı Eko Modunda Kullanın
Birçok cihazın farklı hızlarda, sıcaklıklarda ve güç seviyelerinde çalışmasını sağlayan modları vardır. Çoğu zaman, daha çevre dostu olarak pazarlanan bu moda "eko modu" denir. Eko modu, daha düşük bir hızda ve genellikle ısıda çalışmak anlamına gelir. Çamaşır makinelerinde ve bulaşık makinelerinde bu, sıklıkla sunulan bir seçenektir. Bu modları kullanmak, bazı durumlarda kısa bir döngüde yıkamaktan bile daha az enerji tüketecek ve bu nedenle enerji faturalarınızdan tasarruf etmenizi sağlayacaktır. Bir çamaşır makinesinin kullandığı enerjinin %90'a kadarı suyu ısıtmak içindir. Böylece daha düşük sıcaklıktaki eko yıkama çok daha az, bazen %59'a kadar enerji tüketebilir. Yine de, bu modların, örneğin kurumuş lekeli bulaşıklar veya çok kirli giysilerle mücadele edebilmesi pek olası değildir. Eko mod döngüleri genellikle çok daha uzun sürdüğünden, aceleniz varsa ideal değildirler.
11. Bulaşık Makinenizi Tam Doldurun
Bulaşık makinenizi yalnızca kısmen doluyken, yalnızca bazı bulaşıklarınızı temizlemek için çalıştırmak cazip gelebilir, ancak bu, enerjiyi kullanmak için son derece verimsiz bir yoldur. Dolana kadar beklerseniz, makinenin haftada bir kez daha az çalışmasını sağlayabilirsiniz. Bulaşık makinenizin kullanımını haftada bir kez azaltmak, yılda 2560 TL kadar tasarruf sağlayabilir.
12. Kurutma Makinesi Kullanmaktan Kaçının
Çok fazla enerji tükettiği için mümkün olduğunca çamaşır kurutma makinesi kullanmaktan kaçınarak tasarruf edebilirsiniz. Veriler, hiç kullanmazsanız yılda 2500 TL'ye kadar tasarruf edebileceğinizi gösteriyor. Giysilerinizi bir çamaşır askısı üzerinde kurutmak, en geleneksel ve en etkili çamaşır kurutma yöntemlerinden bir tanesidir. Elbette iyi havalandırılmayan evlerde bu yöntem istenmeyen neme neden olabileceğinden, bir pencereyi açık bıraktığınızdan emin olun. Sıcak yaz aylarında, bir bahçeniz veya balkonunuz varsa, çamaşırlarınızı bu alanda da tutabilirsiniz.
13. Fırın Yerine Mikrodalga Kullanın
Belirli yiyecekleri pişirmek için fırın yerine mikrodalga fırınınızı kullanabiliyorsanız, bu enerji tasarrufu için harika bir yöntem olabilir. Mikrodalgalar fırınlardan daha az enerji kullanırlar çünkü etraflarındaki havayı değil sadece yiyecekleri ısıtırlar.
Eviniz İçin Enerji Verimli Ürünler
Enerji tasarrufu birçok nedenden dolayı önemli ve faydalıdır. Basit enerji tasarrufu önlemleriyle paradan tasarruf edebilir, mülkünüzün değerini artırabilir ve çevreyi koruyabilirsiniz. Bunlar, ilk etapta tasarruf için tam motivasyonunuz ne olursa olsun, enerji tasarrufundan elde edebileceğiniz büyük faydalardır. Daha enerji bilincine sahip bir yaşam tarzı yaşamak için küçük bir adım atarak, enerji verimli olmanın tüm avantajlarından yararlanmaya başlayabilirsiniz. Evinizin enerji verimliliğini artırmak ve genel enerji tüketiminizi azaltmak için satın alabileceğiniz birçok farklı ürün bulunuyor. İşte onlardan bazıları:
Solar Paneller
Güneş panelleri, evinize güç sağlamak için güneşten gelen mevcut enerjiyi kullanmanıza yardımcı olur. Günümüzde bu paneller %20'den fazla verimlidir ve bu da onları enerjiden tasarruf etmenin en iyi yollarından biri haline getirir.
Güneş Pilleri
Evinize güneş panelleri kurduğunuzda güneş pilleri kurabilirsiniz, bu da güneş battığında panellerinizin ürettiği ekstra güneş enerjisini ve artan enerji tasarrufu gibi diğer faydaları depolamanıza olanak tanır.
Isı Pompaları
Geleneksel HVAC sistemlerine alternatif olan hava kaynaklı ısı pompaları, kışın ısıyı içeride, yazın ise dışarıda hareket ettiren bir tür ısıtma ve soğutma sistemidir.
Enerji Tasarrufu Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Ortalama bir evde elektriği en çok ne boşa harcar?
Bir HVAC (Isıtma, Havalandırma, İklimlendirme) sistemi, evdeki herhangi bir cihazdan daha fazla enerji kullanır. Tek başına ısıtma, evde enerji kullanımının %40'ından fazlasından sorumludur.
Bir ev veya daire için ortalama elektrik faturası nedir?
Türkiye'de aylık asgari elektrik faturası güncel verilere göre 211 TL olarak belirlenmiş. Bu tutar, daire boyutuna ve elektrik kullanımına bağlı olarak değişiyor.
Cihazları fişten çekmek paradan tasarruf sağlar mı?
Evinizde kullanılmayan cihazların fişini çekmek, elektrik faturanızda %5-10 tasarruf etmenin kolay bir yolu olabilir.
Çalışırken nasıl enerji tasarrufu yapabilirim?
Akıllı bir termometre kurmak, evinizde yalıtım sağlamak ve HVAC sisteminizi enerji verimliliği yüksek bir sınıfa terfi ettirmek, işteyken enerji tasarrufu yapmanın tüm yollarıdır.
En yüksek enerji tüketimi hangi ayda olur?
Elektrik kullanımı, evlerin ve ofislerin serin kalmak için klima kullandığı yaz aylarında genellikle en yüksektir.