Mimarlık, insanlığın en eski ve etkileyici sanatlarından biridir. Öyle ki tarih boyunca toplumların kimliğini ve yaşam tarzlarını şekillendirmiş çok boyutlu bir alan açmıştır. Antik dönemlerin anıtsal yapılarından günümüzün modern şehirlerine kadar yenilikçi binalara kadar uzanan koskocaman bir öykü yer alır. Mimarlar bu noktada yalnızca bir tasarımcı değil aynı zamanda dünyayı değiştiren ve farklı bir bakış kaçışı kazandıran vizyonerler olarak da ön plana çıkar. İnşa etmiş oldukları eserleriyle estetik anlayışını yeniden tanımlayan bu yaratıcılar, teknolojiden sanata, toplumsal değerlerden kültüre kadar geniş bir alanda etki yaratabilmektedir. Bu etki de dünya genelinde bu kişilerin tanınmasını sağlamaktadır. Bu yazımızda da sizin için dünya genelinde tanınmış mimarları, hikayelerini ve uluslararası düzeyde önemli yere sahip olan yapılarına değiniyoruz. Bu kişiler ve eserleri hem geçmiş hem de geleceğin izlerini taşıyarak bizleri farklı açılardan bakmaya teşvik etmektedir. Haydi gelin şimdi de bize bu farklı açıları sunan ünlü mimarlar ve eserlerine göz atalım.



1.) Renzo Piano ve Eserleri
Dünyaca ünlü mimarlar arasında ilk sırada gelen Renzo Piano, dünyanın dört bir yanında mimari eserlere sahip olan mimarlar arasında yer alır. Gelecek kuşaklara ilham veren yapıları, günümüzde de pek çok kişi tarafından hayranlıkla bahsediliyor. İtalyan bir mimar olan Renzo Piano, inşaat ve müteahhitlik yapan bir aileden geliyor. Yapılarında modern ve yenilikçi teknolojileri kullanmayı tercih eden Renzo Piano, modern mimari eserler inşa etme konusunda mimarlık dünyasının saygın isimleri arasında bulunuyor. Öyle ki mesleğe başladığı ilk yıllardan bu yana 1989’da RIBA Altın Madalyası, 1991’de Neutra Prize, 1995’te Premium Imperiale ve Erasmus Ödülü, 1998’de Pritzker Mimarlık Ödülü’ne layık görülerek uluslararası alanda ön plana çıkmayı başarmıştır. Ön plana çıkan ve inşa ettiği eserleri ise şu şekilde sıralanabilir:

• Centre Pompidou: 1977 yılında inşa edilen Centre Pompidou, Renzo Piano’nun öne çıkan eserleri arasında yer alır. Paris’te olan bu yapı endüstriyel bir yapı olarak ters çevrilmiş mimari ile ele alınmıştır. Dikkat çeken bir yapı olmasıyla da Renzo’nun adının duyulmasına yardımcı olmuştur.
• İstanbul Modern: İstanbul’un önemli ve ziyaretçisinin bol oluğu yerlerden olan İstanbul Modern, Renzo Piano’nun tasarımı. Modern dokunuşlarını İstanbul Modern için de yapan Renzo, eserleri arasına Türkiye’den bir yapıyı da eklemiş oldu.
• Whitney Amerikan Sanat Müzesi: Modern sanat anlayışını New York’a taşıyan Renzo Piano, 20. Ve 21. Yüzyıl Amerikan sanatına odaklanmış ve dünyanın önde gelen müzelerinden birini inşa etmiştir.  Adının duyulmasına yardımcı olan dünyaca ünlü eserlerinden yalnızca biridir.

2.) Frank Lloyd Wright ve Eserleri
1867 – 1959 yılları arasında yaşamış olan Frank Lloyd Wright, dünyaca ünlü mimarlar arasında yer alır. Üretmeye başladığı yıldan ölümüne kadar yaklaşık 1000’den fazla eser tasarlamıştır. Fakat tasarladığı bu eserlerden yalnızca 400 tanesi hayata geçirilmiştir. Amerikan asıllı bir mimar olan Frank Lloyd Wright, Amerikan Enstitüsü tarafından tüm zamanların en büyük Amerikalı mimarı olarak anılmaya başlamıştır. Tasarladığı yapılarda “organik mimarlık” anlayışı ile hareket etmiş ve çevreyle uyumlu binalar tasarlaması ile ses yaratmıştır. Sadece mimari açıdan değil yapmış olduğu tasarımlarıyla mühendislik açısından da pek çok konuya ışık tutmayı başarmıştır. Böylece ürettiği fikirleri ve yapılarıyla dünyaca ünlü mimarlardan biri olmayı başarmıştır. Frank Lloyd Wright’ın geçmişten günümüze ses getirmiş eserleri ise şu şekilde sıralanabilir:

• Fallingwater (Şelale Evi): 1939 yılında inşa edilen Fallingwater, Pennsylvania’da doğayla içi içe olacak şekilde inşa edilmiş bir evdir. Wright’ın ideolojisi ve düşüncelerini yapıya dönüştürdüğü eserler arasında yer alır. Böylece kendi dehasını da kanıtlamıştır.
• Guggennheim Müzesi: Frank Lloyd Wright tarafından tasarlanan ve inşası 1959 yılında biten bu yapı, Wright’ın bir başka şaheseridir. Geleneksel hatlara sahip olan bu müze, bütünüyle incelendiğinde farklı bir anlayışı da gözler önüne sermektedir.
• Frank Lloyd Wright Evi ve Stüdyosu: Mimari anlayışını yalnızca toplumsal alanlarda değil kendi içinde konuşturan Frank Lloyd Wright, Şikago Oak Park banliyösünde kendi evini inşa etmiştir. Hem ev hem de stüdyo olarak kullanılan bu yapı doğanın ortasında eşsiz bir mimariye sahiptir. 

 

3.) Antoni Gaudí ve Eserleri
Dünyaca ünlü mimarlar arasında Antoni Gaudí’ye yer vermezsek olmaz. 1852 yılında hayata gözleri açan Antoni Gaudí, okul zamanların öğretmenlerini şaşırtan dahilik ile delilik arasında olan bir öğrenci olarak mezun olmuştur. Dünyaca ünlü Katalan Kilisesi mimari olan Antoni Gaudí, modernizmin babası olarak anılmaktadır. Özgün ve cesur tasarımlarıyla mimarlık tarihine damgasını vurmuş mimarlar arasında yer alır. Gaudi yarattığı eserlerinde daha çok doğadan esinlenmiş ve organik formalara yer vermiştir. Bunların yanında yapılarında kullandığı organik ve renkli seramikler ile de dikkatleri üzerine çekmektedir. Antoni Gaudí’nin eserlerine baktığımızda ise öne çıkanlar şu şekilde sıralanabilir:

• Sagrada Famillia: Barselona’nın simgesi haline gelmiş bir bazilika olan Sagrada Famillia, Gaudi’nin yaşamı boyunca tamamlanmamış ve inşaatı hala daha devam eden yapılarından biridir.
• Casa Mila: La Pedrera olarak da bilinen bu yapı 1905 yılında inşa edilmiş durumda. Taş ocağı anlamına gelen Pedrera Antoni Gaudi’nin başyapıtları arasında yer almaktadır. Bir bina olan bu evin orijinal adı Casa Mila olarak bilinir. Taş bir yapıya sahip olan bu bina Mila ailesi için inşa edilerek zengin ve gösterişli duracak şekilde tasarlanmış ve inşa edilmiştir. Binaya taş bir görünüm eklenerek dönemin diğer yapılarından farklılaştırılmıştır.
• Casa Vicens: 1883 – 1889 yılları arasında inşa edilen Casa Vicens, Antoni Gaudi’nin ilk eserleri arasındadır. Bir aile evi olarak inşa edilen bu ev tasarımı ve renkli işlemleriyle dönemin ses getiren mimari eserleri arasında yer almıştır. Aynı zamanda Casa Vicens UNESCO tarafından koruma altına alınarak bu dünyaca ünlü mimarın “Antoni Gaudi Eserleri” ismi altında korunmaktadır.

4.) Le Corbusier ve Eserleri
İsviçreli Fransız mimar Le Cosbusier 1887 – 1965 yılları arasında yaşamış hatırı sayılır mimari tasarımcılar arasında yer alır. Dünyaca ünlü yapıları ile bilinen Le Corbusier, modern mimarinin öncüleri arasında yer alır. Avrupa, Japonya, Hindistan, Kuzey ve Güney Amerika olmak üzere dünyanın dört bir yanında binalar tasarlayarak mimari yeteneklerini gösterme fırsatı yakalamıştır. Estetik yapıları bulunduğu ülkenin yaşam şartlarına uyması ile de öne çıkarak uluslararası düzeyde beğenilen eserler ortaya koymasına yardımcı olmuştur. Yaşamı boyunca sadece binalar tasarlayarak değil aynı zamanda şehir planlaması yaparak da yeteneklerini konuşturmayı başarmıştır. Modern mimariye yön vermesiyle de kendinden sonraki mimar ve sanatçıları etkilemeyi başarmıştır. Yapmış olduğu yapılarında daha çok fonksiyonellik ve minimalistliği öne çıkarak Le Corbusier, yaşamış olduğu dönemde yenilikleriyle ön plana çıkmıştır. Bunların yanında betonarme yapıları ve modülere şehir planlamalarıyla da yenilikçi bir yaklaşım sergilemektedir. Le Corbusier’in öne çıkan eserleri ise şu şekilde sıralanabilir:

• Villa Savoye: 1931 yılında Fransa’da inşa edilen bu yapı modernist bir yapıya sahiptir. Fonksiyonel detaylarıyla ön plana çıkan Villa Savoye, geometrik sadeliği ile de mimarlık tarihinde önemli bir yeri bulunur. 
• Maison Guiete: Belçika’da bulunan Maison Guiete, 1926 yılında Le Corbusier tarafından tasarlanan yapılar arasında. Ev ve stüdyo olarak kullanılan bu yapı, tasarımı, mimarlık alanına ait katkıları neticesinde 2016 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alınmıştır.
• Curutchet Evi: Arjantin’de yer alan bu ev 1948 yılında yaptırılmış binalar arasında yer alır. Ev ve klinik olarak kullanılan Curutchet, buna özel olarak tasarlanmıştır. Bir tasarım harikası olan bu ev UNESCO tarafından koruma altına alınan yerler arasında bulunmaktadır.

 

5.) Zaha Hadid ve Eserleri
1950 – 2016 yılları arasında yaşamış olan Zaha Hadid, 65 yaşında hayata gözlerini yummuştur. 2010 ve 2011 yıllarında İngiltere’de iki yıl üst üste “en prestijli mimar” ödülüne layık görülmüştür. Yarattığı yapıların ses getirmesinden dolayı 2012 yılında da İngiltere Kraliçesi’nden “Dame” unvanını almıştır. Mimarlık alanında “Kıvrımların Kraliçesi” olarak bilinen Zaha Hadid, ortaya koyduğu eserlerinde akışkan, kıvrımlı ve parçalı tasarımlara sahiptir. Postmodernist mimari anlayışını benimseyen Zaha Hadid, Dekonstrüktivizm akımının da bir parçası olarak temsil etmektedir. Ölümünden önce tasarlanmış olan bazı projeleri günümüzde hala yapım aşamasındadır. Zaha Hadid’in önemli ve öne çıkan eserleri ise şu şekilde sıralanabilmektedir:

• Haydar Aliyev Kültür Merkezi: 2012 Azerbaycan Eurovision Şarkı Yarışmasının gerçekleştiği bu kültür merkezi Zaha Hadid’in imzasını taşır. En önemli ve öne çıkan eserleri arasında olan Haydar Aliyev Kültür Merkezi, kıvrımlı tasarımlarının da önemli bir örneğidir. 
• Phaeno Bilim Merkezi: Almanya’nın Wolfsburg kentinde bulunan Phaeno Bilim Merkezi, Zaha Hadid’in önemli yapılarından bir diğeridir. Şehre ayak uyduran post modern çizgilere sahip olan bu yapı adeta görenleri kendine hayran bırakıyor. Keskin ve kıvrımlı çizgilerini net bir şekilde görebileceğiniz bu yapıyı Almanya’ya yolunuz düşerse mutlaka görmelisiniz.
• Çadır Köprüsü: Baş yapıt sayılabilecek eserleri arasında olan Çadır Köprüsü, İspanya’nın Zaragoza şehrinde bulunuyor. Zaha Hadid’in ilk köprü projesi olarak hayat geçirilen Çadır Köprüsü, Eno nehri üzerindedir. 280 metre uzunluğunda olan bu ile bildiğiniz tüm köprüleri unutabilirsiniz.

6.) Mimar Sinan ve Eserleri
Dünya genelinde bilinen Türk mimarlardan biri olan Mimar Sinan Osmanlı mimarisini en güzel şekliyle ortaya koyan mimarlarından biridir. Kültür mirasımızın önemli bir parçası da olan Mimar Sinan, mimarlık kariyeri boyunca birçok yapıya el atmıştır. Cami, külliye, köprü ve daha pek çok yapı tasarlayan bu ünlü mimar, yaşadığı dönem hayranlık uyandıracak eserler tasarlamıştır. Yaşamı boyunca üç imparatorluk dönemine tanıklık etmiştir. Mimar Sinan’ın öne çıkan mimari eserleri ise şu şekilde sıralanabilir.

• Selimiye Cami: 1575 yılında inşa edilen Selimiye Cami, Edirne’de bulunur. Osmanlı dönemi içerisinde inşa edilen bu yapı, mimarlığın zirve noktası olarak kabul edilmektedir.
• Süleymaniye Cami: İstanbul sınırları içerisinde yer alan Süleymaniye Cami, döneminin önemli eserleri arasında. Kanuni Sultan Süleyman’ın isteği üzerine yaptırılan bu cami, Mimar Sinan’ın harika yapıları aranda yer alır. Diğer tüm camilerin yanında öne çıkan Süleymaniye cami motifleri ve tasarımıyla görenleri adeta hayran bırakır.
• Ayasofya: Ayasofya’nın camiye dönüştürülmesine görev Mimar Sinan, çıkardığı tasarım ve yapı ile büyüleyici bir yap inşa etmiştir. Görenleri kendine hayran bırakan bir camiye dönüşen Ayasofya, mimari anlayışı ile de dikkat çeker.

Yukarıda sıralanan tüm bu ünlü mimarların eserleri yalnızca yaşadıkları dönem içerisinde değil günümüzde de ilham kaynağı olmaya devam eden yapılar arasında yer almaktadır. Her bir mimar kendi tarzı ve vizyonuyla bu yapıları inşa ederek insanlığın ortak mirasına katkılar sağlamışlardır.